Lũ là hiện tượng tự nhiên xảy ra từ ngàn xưa trên châu thổ sông Mê Công vào khoảng từ tháng 8 đến tháng 12 hàng năm. Lũ mang lại phù sa màu mỡ, nguồn lợi thuỷ sản phong phú, lượng nước ngọt dồi dào, duy trì hệ sinh thái đa dạng của vùng đồng bằng ngập lũ.Tuy nhiên lũ cũng gây ra những tác động tiêu cực đối với đời sống của người dân như làm thiệt hại về người và tài sản, cơ sở hạ tầng như đường xá, công trình, gây ảnh hưởng không nhỏ tới ổn định và phát triển kinh tế – xã hội của khu vực, đặc biệt là các trận lũ lịch sử năm 2000 và những năm khác như 2001, 2002, 2011.

Trận lũ lịch sử năm 2000 đã gây nhiều thiệt hại về người và của cho các nước Hạ lưu Mê Công làm cho hơn 800 người chết, hàng triệu người bị ảnh hưởng, thiệt hại kinh tế lên tới khoảng nửa tỷ USD. Việt Nam cũng là bị thiệt hại nặng 448 người chết, khoảng 5 triệu người bị ảnh hưởng, thiệt hại về kinh tế là 285 triệu đô la. Xuất phát từ sáng kiến của chính phủ Việt Nam, và được các quốc gia khác ủng hộ, Chiến lược quản lý Lũ của Uỷ hội sông Mê Công quốc tế được thông qua năm 2001, sau đó Chương trình Quản lý và Giảm nhẹ Lũ được thực hiện từ năm 2004 với mục tiêu chung là “Ngăn chặn và giảm thiểu thiệt hại về người và của do lũ gây ra, nhưng vẫn duy trì được những lợi ích do lũ mang lại”.

Chương trình đã được các Chính phủ và tổ chức tài trợ bao gồm Hà Lan, Đức, Nhật Bản, Đan Mạch, Pháp, Liên minh Châu Âu, Mỹ, Ngân hàng phát triển Châu Á.

Chương trình đã đóng góp rất thiết thực cho công tác phòng chống lũ lụt của Việt Nam trong các lĩnh vực:

Hỗ trợ Trung tâm Khí tượng và Thuỷ văn quốc gia trong công tác Quan trắc và truyền tải, cập nhật dữ liệu thời gian thực và dự báo lũ trên sông Mê Công; nâng cao năng lực chuyên môn cho các cán bộ dự báo và chuyển giao các phần mềm về dự báo và cảnh báo lũ;
Hỗ trợ cục Đê điều và phòng chống lụt bão phát triển các hướng dẫn lập kế hoạch phòng chống lụt, lồng ghép quản lý rủi ro thiên tai vào trong kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của địa phương.
Hỗ trợ các công tác quản lý lũ thông qua các việc Đề xuất các giải pháp quản lý và giảm nhẹ thiệt hại lũ ở Đồng bằng sông Cửu Long.
Xác định các vấn đề lũ xuyên biên giới và tăng cường hợp tác và năng lực điều phối giải quyết các vấn đề lũ xuyên biên giới với Campuchia thông qua tài liệu vận dụng các khía cạnh pháp lý của Hiệp định Mê công 1995.
Tăng cường kiến thức/kỹ năng cho các cán bộ làm về công tác phòng chống lụt bão và người dân địa phương thông qua các báo cáo kỹ thuật như các vấn đề lũ xuyên biên giới… và các khóa tập huấn kỹ thuật, các hướng dẫn kỹ thuật do chương trình phát triển.
FMMP đã đạt được những thành quả rất đáng khích lệ trong công tác quản lý và giảm nhẹ lũ ở cấp vùng và cấp quốc gia như sau:

Thành lập trung tâm lũ vùng tại Phnôm Pênh thực hiện các hoạt động cập nhật trao đổi các thông tin quan trắc trên toàn lưu vực, phát triển được hệ thống dự báo, cảnh báo lũ tin cậy
Các hướng dẫn kỹ thuật về đánh giá, giảm thiểu rủi ro lũ và đề xuất các biện pháp công trình và sống chung với cho các vùng dự án thí điểm được đề xuất.
Xác định các vấn đề lũ xuyên biên giới có thể xảy ra trong lưu vực sông Mê công đồng thời phát triển một bộ tài liệu vận dụng các khía cạnh pháp lý của hiệp định Mê Công 1995 để Tăng cường hợp tác, năng lực điều phối và giải quyết trong các vấn đề quản lý lũ xuyên biên giới.
Nâng cao năng lực Quản lý lũ khẩn cấp thông qua các khoá tập huấn, đào tạo cho cán bộ, cộng đồng dân cư về các kỹ năng (các lớp dạy bơi cho trẻ, chương trình trường học an toàn, lập kế hoạch phòng chống lụt bão…) đã đem lại hiệu quả thiết thực trong mùa lũ 2011.
Giảm nhẹ lũ bằng biện pháp quy hoạch sử dụng đất hiệu quả thông qua hệ thống thông tin về lũ, 5 loại bản đồ thông tin về lũ đã được thực hiện cho 3 huyện thí điểm của Campuchia và 2 huyện của Việt Nam.
Với nhu cầu cấp thiết, cần phải quản lý và giảm nhẹ lũ, với sự ủng hộ của các nhà tài trợ, Chương trình quản lý và giảm nhẹ lũ năm 2011-2015tiếp tục được thực hiện, với mục tiêu: “Quản lý và phát triển lưu vực hạ lưu sông Mê Công bằng các gi pháp tốt nhất nhằm Giảm thiểu tới mức tối đa các tác hại do lũ gây ra và duy trì những nguồn lợi do lũ mang lại”.

Trong giai đoạn 2011-2015, Chương trình FMMP tập trung vào các lĩnh vực chính như sau: (i) Cung cấp sản phẩm dự báo và cảnh báo lũ; (ii) Tiếp tục cập nhật và phát triển cơ sở dữ liệu liên quan đến lũ,phát triển các mô hình, công cụ tính toán, các chỉ dẫn kỹ thuật về quản lý và giảm nhẹ lũ và giải quyết các vấn đề lũ xuyên biên giới;(iii) Nghiên cứu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến tính chất của lũ; (iv) Hỗ trợ chương trình hạn và dự báo dòng chảy mùa kiệt…